Trong ngành xuất nhập khẩu, logistics đường biển đóng vai trò vô cùng quan trọng nhờ khả năng chuyên chở khối lượng lớn, giá thành cạnh tranh so với vận tải hàng không. Trong đó, thuê tàu rời quốc tế (bulk chartering) là giải pháp tối ưu cho các doanh nghiệp cần xuất nhập khẩu hàng hóa dạng rời, hàng khối lượng lớn, không phù hợp đóng container. Vậy dịch vụ thuê tàu rời quốc tế là gì, quy trình thuê tàu diễn ra thế nào, chi phí được tính ra sao và cần lưu ý gì để thuê tàu hiệu quả?

>>Xem thêm: Dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế 

 1. Thuê Tàu Rời Quốc Tế Là Gì?

Thuê tàu rời quốc tế là hình thức doanh nghiệp (người thuê tàu) ký hợp đồng thuê với hãng tàu hoặc công ty môi giới, để chở hàng rời (bulk cargo) như quặng sắt, than, xi măng, ngũ cốc, thức ăn chăn nuôi, gỗ dăm, clinker, phôi thép… bằng các loại tàu chuyên dụng gọi là bulk carrier.

Khác với container, hàng rời được bốc xếp trực tiếp vào hầm tàu bằng hệ thống cẩu tại cảng, không cần đóng thùng container. Đây là giải pháp hiệu quả để vận chuyển khối lượng hàng lớn (hàng nghìn đến hàng trăm nghìn tấn) với chi phí trên mỗi tấn thấp hơn nhiều so với container.

2. Đặc Điểm Của Hàng Hóa Thuê Tàu Rời

Hàng phù hợp thuê tàu rời thường có đặc điểm:

• Khối lượng lớn, không thể hoặc không cần đóng container.

• Kích thước không đồng nhất, không yêu cầu bao bì riêng lẻ.

• Giá trị thấp trên mỗi đơn vị trọng lượng (ví dụ than, quặng, cát, muối…).

• Yêu cầu phương tiện bốc dỡ chuyên dụng, như cần cẩu, băng tải, hopper.

Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản (gạo, bắp, đậu tương) hoặc khai khoáng (than, quặng) thường là khách hàng chính của dịch vụ thuê tàu rời quốc tế.

3. Quy Trình Thuê Tàu Rời Quốc Tế Chi Tiết

Quy trình thuê tàu rời quốc tế không chỉ dừng ở bước thuê tàu, mà còn bao gồm nhiều công đoạn trước, trong và sau vận chuyển. Một quy trình tiêu chuẩn gồm 6 bước chính:

Bước 1: Xác định yêu cầu vận chuyển

• Xác định loại hàng, khối lượng, tính chất hàng (dễ vỡ, ẩm ướt…).

• Xác định cảng bốc hàng và cảng dỡ hàng, thời gian mong muốn giao nhận.

Bước 2: Tìm kiếm & nhận báo giá

• Doanh nghiệp liên hệ trực tiếp hãng tàu hoặc qua môi giới thuê tàu rời quốc tế.

• So sánh báo giá cước vận chuyển (freight rate) và điều kiện hợp đồng (Charter Party).

Bước 3: Đàm phán & ký hợp đồng thuê tàu

• Hai bên thỏa thuận các điều khoản chính: giá, lịch trình, điều kiện bốc/dỡ, phân bổ chi phí, trách nhiệm các bên.

• Ký hợp đồng thuê tàu (Charter Party – C/P).

Bước 4: Chuẩn bị hàng & thủ tục xuất khẩu

• Doanh nghiệp chuẩn bị hàng, đóng bao (nếu cần), vận chuyển ra cảng, làm thủ tục hải quan.

Bước 5: Bốc xếp hàng lên tàu & phát hành vận đơn

• Hàng được bốc dỡ tại cảng, hãng tàu phát hành Bill of Lading (vận đơn đường biển) cho chủ hàng.

Bước 6: Theo dõi hành trình, nhận hàng tại cảng đích

• Theo dõi lịch trình tàu chạy, cập nhật tình trạng hàng hóa.

• Sắp xếp phương tiện vận chuyển nội địa tại cảng đến.

4. Chi Phí Khi Thuê Tàu Rời Quốc Tế

Cước phí thuê tàu rời quốc tế thường được tính dựa trên:

• Freight rate (USD/tấn): phí cơ bản, phụ thuộc vào quãng đường, loại tàu, loại hàng, cảng đi – cảng đến.

• Phí xếp dỡ (Stevedoring): phí bốc/dỡ hàng, tùy hợp đồng phân bổ cho người thuê hoặc hãng tàu.

• Phí lưu tàu (Demurrage): phát sinh nếu thời gian bốc/dỡ lâu hơn quy định.

• Phí khác: phí hoa tiêu, phí cầu bến, phụ phí nhiên liệu (BAF), phí bảo hiểm nếu bên thuê mua.

Giá thuê tàu rời biến động mạnh theo Chỉ số cước tàu biển (Freight Index). Giai đoạn nhu cầu cao, giá có thể tăng gấp 2-3 lần.

 5. Các Hình Thức Thuê Tàu Rời Phổ Biến

Voyage Charter (thuê chuyến):

• Người thuê chỉ thuê tàu cho một chuyến cụ thể.

• Cước phí trọn gói cho lô hàng, ít rủi ro về thời gian tàu.

Time Charter (thuê định hạn):

• Người thuê thuê tàu trong thời gian cố định (tháng, quý…).

• Phù hợp doanh nghiệp cần xuất khẩu nhiều chuyến, liên tục.

6. Lưu Ý Quan Trọng Khi Thuê Tàu Rời Quốc Tế

• Hiểu rõ Incoterms trong hợp đồng mua bán quốc tế: FOB, CIF… để xác định trách nhiệm thuê tàu, phí bảo hiểm.

• Chọn đối tác uy tín: hãng tàu lớn, công ty môi giới nhiều kinh nghiệm, có năng lực xử lý hàng rời.

• Rà soát kỹ hợp đồng thuê tàu (Charter Party): tránh điều khoản bất lợi, rõ ràng điều kiện bốc/dỡ, phân bổ chi phí.

• Theo dõi chặt chẽ tiến độ: giảm thiểu chi phí phát sinh như phí lưu tàu (demurrage), phí chậm dỡ (despatch).

• Kiểm tra bảo hiểm hàng hóa: đảm bảo quyền lợi nếu có sự cố trong quá trình vận chuyển.

7. Lợi Ích Khi Thuê Tàu Rời Quốc Tế Đúng Cách

• Tiết kiệm chi phí/tấn hàng: so với container, cước tàu rời thường rẻ hơn 30–50% cho khối lượng lớn.

• Chủ động lịch trình: thuê nguyên tàu cho phép doanh nghiệp đàm phán thời gian bốc/dỡ, hạn chế trễ tiến độ giao hàng.

• Tối ưu vận chuyển: phù hợp ngành công nghiệp khai khoáng, nông sản, nguyên vật liệu xây dựng.

 8. Câu Hỏi Thường Gặp Về Thuê Tàu Rời Quốc Tế

1. Tối thiểu bao nhiêu tấn mới nên thuê tàu rời?
→ Thường từ 5.000 – 10.000 tấn trở lên mới phù hợp thuê tàu rời.

2. Thuê tàu rời có phải mua bảo hiểm hàng hóa không?
→ Không bắt buộc, nhưng rất khuyến nghị để bảo vệ quyền lợi.

3. Thuê tàu rời có áp dụng cho hàng container không?
→ Không, tàu rời chỉ dành cho hàng không cần đóng container.

Kết Luận

Thuê tàu rời quốc tế là phương án vận chuyển tiết kiệm, tối ưu cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng khối lượng lớn, không thể đóng container. Tuy nhiên, để tránh rủi ro và phát sinh chi phí không đáng có, doanh nghiệp cần nắm rõ quy trình thuê tàu, điều khoản hợp đồng và lựa chọn đối tác uy tín. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu sâu về dịch vụ thuê tàu chở hàng rời, sẵn sàng triển khai phương án logistics hiệu quả cho hoạt động xuất nhập khẩu.